THE CREPES GATHERING PEOPLE.
As
filloas, fanse polo Entroido ou Antroido. Mais, neste caso particular,
víñanlle uns familiares á protaghonista e, quixo façelas. Era sábado, entre as 12:58 e as 14:55 horas, do día un de setembro de 2018.
The
"filloas" (type of crepe), are made during the Carnival festivities.
But, in this particular moment, the protagonist decided to do them
because some of her relatives were coming. It was Saturday, between 12:58 and 2:55 p.m., the first day of September 2018.
Na foto, ollamos
a Maruja de Secundina, curman de meus pais. Atópase nunha parte do cuberto,
onde estaba unha das varias cortes do ghando. Hoxe, restaurado e reconvertido
para estes usos artesanais.
In
the photo, we see Maruja of Secundina, my parents' first cousin. She is
located in a part of the shed, where was one of several blocks of
cattle. Today, restored and reconverted for these craft uses.
Detrás de Maruja, vemos a pota da caña. Ten un uso artesanal, obtendo a caña para consumo da casa. Esta ferramenta de destilaçión, componse de:
- a parte baixa e ovalada, chamada propiamente "a pota".
- logho, o "capaçete" que se compón do "capuchón" e "o tubo".
- por último, "o serpentín" que atópase instalado dentro dun tanque.
- the lower and oval part, properly called "the pot".
- then, "the capaçete": a type of cap, hat etc, composed of "the cap or hat" and "the tube".
- Finally, "the cooling coil", which is installed inside a tank.
Podemos comprobar, que ten o lume prendido, con ghas de bombona. Fixo alghunhas filloas, xa postas no prato. E, enghraxou de novo as “casillas” ou moldes das filloeiras.
We can verify, that the fire is on, with gas cylinder. He made some "filloas" (crepe species), which are already placed on the plate. And, basted with grease, again, the molds of the "iron filloeira"=iron plate.
Son dúas
filloeiras de ferro, das “novas”, con asas de man. Non teñen pés de soporte,
como as de antes. Unha delas, a pequena, consta de catro casillas redondas e
unha casilla pequeniña no medio. E, a filloeira ghrande, ten sete casillas
ghrandes.
They
are two "iron filloeiras"=iron plates, of the "new ones", with handles.
They do not have support feet, like the traditional ones. One of them,
the small one, consists of four round "molds" and a tiny "mold" in the
middle. And, the biggest "filloeira", has seven large and round "molds".
Hai unha ola ou pota encarnada, que ten “o moado”: líquido espeso feito con aproximadamente, unha duçia de ovos batidos (mellor caseiros), aghua, un prato de fariña de millo e outro prato de fariña de trigho. Ou senón, unha cantidade pareçida sacada do mesmo fol ou bulsa da fariña, e envorcada na ola ou pota. A fariña de trigho xa é branca por si mesmo. En troques, a fariña de millo ten que ser de millo do país para ter esa cor branca. Vaise equilibrando todo, para que non sexa unha pura masa, porque queremos que sexa algho fluído. Remexemos todo este moado, para façer unha boa mestura. E, desfaçemos os ghrumos coa escumadeira nas beiras interiores da pota. O moado ten que quedar algho líquido, porque se é moi espeso, as filloas sairán moi ghordas. Botámoslle un puñado de sal adentro da pota. Despois, inda haberá tempo de probar as primeiras filloas. Así, saberemos se lle fai falta máis sal, ou se lle sobra. Neste último caso, rebáixase o sal do líquido con aghua.
Temos
preparada unha cantidade de aghua coa fin de completar a tarteira. Seghuimos
botándolle fariña das dúas castes (de trigho e de millo), en proporçión á
aghua que lle imos envorcando. Cortamos un limón á metade. Collemos cada parte
e estruchámolas na tarteira para aproveitar o seu sume. O limón esprimido, pode
ir adentro da tarteira para dárlle máis substançia ao moado. Botámoslle algho
máis de sal, porque aumentou o volume do líquido. Remexemos ben coa
escumadeira.
We
have prepared a quantity of water, in order to complete the pot. We
continue to pour flour of the two kinds (wheat and corn), in proportion
to the water we are pouring. We cut a lemon in half. We take each part
and squeeze it with our hands, so that the juice falls into the pot. The
squeezed lemon, we can throw it inside the pot so that the "moado" has
more substance. We added some more salt, because it increased the volume
of the liquid. We stir well with the skimmer.
Co
cullerón, enche "o moado", o cal vaise envorcando nas distintas "casillas".
She fills the "moado" with the ladle. Then, the liquid is poured into the different "round boxes" or molds.
She fills the "moado" with the ladle. Then, the liquid is poured into the different "round boxes" or molds.
Ela vai
xuntando filloas e, levantando unha torre. Pero, xa lle apareçerá quen llas
coma.
She is stacking the "filloas" and lifting a tower. But those who are going to eat them will come.
She is stacking the "filloas" and lifting a tower. But those who are going to eat them will come.
Parte
da súa familia
reunida. De esquerda a dereita, Marisa (irmán de Maruja), Antonio (da
casa dos
de Torrado, aldea de Calo, parroquia de Nebra, conçello de Porto do Son.
Emighrara de xoven a Montevideo-Urughuai, reclamado por seu irmán José
(quen, xa chamara antes a miña tía materna, Digna, con quen casou. José, primeiro desembarcou leghalmente en Brasil, pero non se adaptaba aos seus plans e, pasou a Urughuai).
Despois, tía Digna, reclamou a súa curmán carnal, Evangelina (irmán de Maruja), a cal, casou con Antonio.
En
pouco tempo, Antonio e súa muller, trasladáronse de reçén casados, a
Los Ángeles-California, onde naçeu a súa filla e, sighuen vivindo alá).
Sentada, de branco, Beatrís (filla de Antonio e
Evangelina). Ao lado dela, Ana coa filla no reghaço. (Ana é filla de
Marisa e
Pepe, o cal non estaba neste momento para a foto.) Ao fondo, vestida de
neghro, Maruja. Na seghunda
foto, apareçe un home á beira de Maruja, é o seu marido, Moncho do (de O) Casildo, natural de Comoxo.
(quen, xa chamara antes a miña tía materna, Digna, con quen casou. José, primeiro desembarcou leghalmente en Brasil, pero non se adaptaba aos seus plans e, pasou a Urughuai).
Despois, tía Digna, reclamou a súa curmán carnal, Evangelina (irmán de Maruja), a cal, casou con Antonio.
Polo que se refire, a meus tíos José e Digna, permaneçeron trinta anos en Urughuai. Concretamente en "Camino Los Sarrillos", departamento de Los Canelones a vintecinco quilómetros de Montevideo. Posteriormente, unha das fillas, casou e foise vivir a Montreal, Quebec. Foi en 1984, cando meus tíos e, o seu fillo máis novo Ghustavo, fóronse para Montreal. Uns poucos anos despois, os tíos chamaron a súas outras dúas fillas, cos maridos e descendençia para irse vivir alá.
Antonio´s (and uncle José) house of Torrado
Digna´s house
with whom he got married. José, first disembarked legally in Brazil, but that did not fit his plans and he went to Uruguay.). Later, aunt Digna, called his cousin sister Evangelina (sister of Maruja), which, married Antonio.
In a short time, Antonio and his wife, moved from newlyweds, to Los Angeles-California, where his daughter was born and, they still live there.
Sitting, dressed in white, Beatrís (daughter of Antonio and Evangelina). Next to her, Ana with the daughter in her lap. (Ana is the daughter of Marisa and Pepe, the latter was not at the moment for the photo). In the background, dressed in black, Maruja. In the second photo, a man appears next to Maruja. He is her husband, O Casildo´s Moncho, a native of Comoxo-Boiro.