lunes, 8 de abril de 2013

CANÇIONEIRO POPULAR: DO MUNDO ANIMAL E NATURAL, por Ramón Laíño

Na miña vida cousa tal vin, unha craba cunha ghaita, e un castrón cun violín.

(Outra versión).- Na miña vida tal vin, un ghato nunha ventana tocando o violín.
-----------------------------------------------------------------------------------------


-----------------------------------------------------------------------------------------
Arrecabalo, arrecarallo, que cando che dou a çebada non ma queres comer.
------------------------------------------------------------------------------------------



Caballo mio, caballo.
Yo no te puedo entender.
Cuando te doy la cebada
no me la quieres comer.


-----------------------------------------------------------------------------------------
O cabalo pinto:
  • Vamos cabalo pinto, vamos. (Outra variante: Anda cabalo pinto, anda)
  • ¿Ve-la eghua ós trinta pasos e non lle rinchas?
  • Non home, non. Porque me falta a çebada, e aprétame a çincha.

------------------------------------------------------------------------------------------
Unha ovella deitada aghuanta máis ca un pao de punta. / Aghuanta máis unha ovella deitada que un pao de punta.

(Outra versión) – Unha muller deitada aghuanta máis ca un pao de punta.
------------------------------------------------------------------------------------------



O chasco, e a pimpina:

- Dunha ves era un chasco, e máis unha pimpina que iban para unha fiada. Os rapaçes diçían que os chascos eran do demo, e as pimpinas de Deus.

O demo viña perseghuindo a Deus que ía diante, e xa pasara por xunta o chasco e a pimpina.

Entón cheghou o demo xunta os dous paxaros, e preghuntoulles se viran a Deus, e nese caso se pasara por alí, que camiño collera. 
Os paxaros contestáronlle ó demo de diferente xeito, seghundo o seu pareçer.

Así di o cantar:

O chasco: - Chas, chas, por aquí ben vas.

A pimpina: - Pim, pim, por aquí non vin.



-----------------------------------------------------------------------------------------
A vida do corvo
Un burro foi comer a unha leira de trigho e despois de fartarse de comer, deitouse.
Cheghou o corvo e pensou que o burro estaba morto.
O burro botaba polo cu os ghrans de trigho, debido á enchenta que se dera.
Entón o corvo empeçou a piteirarlle no cu coméndolle o trigho. Pouco a pouco collíalle os ghrans xa dentro. Vai o burro e apretoulle o piteiro ó corvo quedando preso, e este abanaba as alas, polo que o burro deçíalle:
  • Abanadora, abana o meu cu que o teño con moito calor.

Polo dito do burro, suponse que o çeibou.
-----------------------------------------------------------------------------------------



----------------------------------------------------------------------------------------
Paxariño ghorrión, ¿a onde vas façelo niño?
Á horta do señor cura ó máis alto ramalliño.
----------------------------------------------------------------------------------------


---------------------------------------------------------------------------------------
Deçía o cuco cando estaba comendo çereixas nas hortas dos demáis:
  • Ten de teu, ten de teu.
(Daba a entender que o dono coidase do seu, pero o cuco seghuía comendo as çereixas no alleo.)
----------------------------------------------------------------------------------------


----------------------------------------------------------------------------------------
A lebre non anda polo frío. Anda polas aghachadas. (Abríghase do frío e do mal tempo)
---------------------------------------------------------------------------------------


----------------------------------------------------------------------------------------
Nomes de vacas: Xovenca, Cabana, Marela, Nova, Pinta, Ratiña, ...


A vaca se non fora polo rabo non tornaba as moscas.



---------------------------------------------------------------------------------------
Mirar para os-as labercos-as / Mirar para os paxaros / Estar ó alto (Non mirar para nada. Non façer nada.)

Es coma unha laberca. (Laberco-a: paxaro moi bicho, espabilado, e observador que había polos montes.)
---------------------------------------------------------------------------------------



Rapacóns: vermes do pinos que van xunghuidos uns detrás dos outros en rincleira (proçesionaria)
--------------------------------------------------------------------------------------


--------------------------------------------------------------------------------------
A ovella berra

O porco croa

A vaca brúa

Isa, isa (sisar, predispoñer, ou apurrarlle o can a alghuén)

Tuma, tuma (Chamar a unha vaca)

Tou kis, tou (Chamar a un can)
-------------------------------------------------------------------------------------


Apurrar: soltarlle o can a un, ...
- ¡Pasa can fame! ¡Jixa!
* Debía morderche nun canelo / nunca canela. (perna)
-------------------------------------------------------------------------------------


-------------------------------------------------------------------------------------
O cantar dos paxaros:
En el monte canta el cuco, en el pinal la bubilla, el pajarillo en la jaula, el borracho en la taberna.
-------------------------------------------------------------------------------------


-------------------------------------------------------------------------------------
Matade o porco, matade o porco, non o deixes enghordar. Non quero matalo porco que teño açeite a rodar. (bis en cantar)



--------------------------------------------------------------------------------------------
A nosa burriña cando vai ó muíño vén toda enfariñada cheíña de frío, cheíña de frío e máis de xiada, ai a nosa burriña sempre anda carghada.

Vente vindo vente andando, vente vindo vente andando, corazón del alma mía, ai!, yo por ti estoy aguardando.

A nosa burriña cando vai ó muíño vén toda enfariñada, cheíña de frío, cheíña de frío e máis de xiada, ai a nosa burriña sempre anda carghada.

No hay comentarios: