O CAÑERO E O BAILE. HISTORIAS DO LUGHAR, por Ramón Laíño

Había un cañero na aldea de Comoxo, Françisco de Estaquio, parrandeiro, pillo e arghallante. Unha expresión moi típica del, era "Mecagho en coño" que usaba moi a miúdo.
 

Acostumba calçar socos, con polainas de coiro que lle cheghaban por debaixo dos xeonllos. 

 

Tiña moita afiçión á foleada. Tanto era así que no traballo de atender á pota, levaba consigho unha radio e casetes de música. 

 

Aparte de façer a caña no cuberto da súa casa, tamén a façía por outros sitios onde o chamaran. Entre eles, fighuraban varios lughares da parroquia de Cures.

 

Un día estaba façendo caña nun cuberto dunha aldea desta parroquía, comentada anteriormente. 

De ritmo pausado e parsimonioso, botaba alghunha hachiña ao lume para mantelo constante e que non morrese.

Sempre, onde había un cañero destilando, xuntábanse os homes ao seu arredor e tamén, rapaçada. 

 

Así pasaban o tempo ao pé do lume, contando contos na súa maior parte picantes, anque tamén doutro tipo.

En ocasións, había alghuén que botaba castañas a asar nas ascuas do lume, por debaixo da pota. Incluso, podía traelas o propio cañero que coidaba do lume para que non se apaghara.

Como é de supoñer, cando empeçaba pincando e enfiando a caña, os alí presentes aproveitaban para beberen un ghroliño dela.

Ademáis, este cañero, a maiores, puña música de casetes. 

Nesa aldea onde andaba o cañero, había unha muller que a probiña, debido á súa soedade, foi caendo nun fondo pesar. Para combater esta pena, trataba de esquençela cun pouco de alcohol. Resulta que ese día, andaba “de marea”. É diçir, un chisquiño “contenta” porque bebera un escorrallo na casa ou, na dalghún veçiño.

A probiña muller, como sabía que o cañero estaba por alí, dirixeuse cara ao sitio.

Conforme se iba acheghando, empeçou escoitando música e á xente falando.

 

Entrou no cuberto e como xa viña a tono, púxose a bailar ao son da música, dando voltas arredor de sí. Alghúns homes, un de cada ves, foron bailando con ela. 

 

Ao pouco, dixo o cañero: ¡Mechago en coño! !Aghora tócame a min!

Cando se encontraban dançando e, xirando ao ritmo da música, abreuse o portal de madeira. Entón, fixo entrada un fillo dela, exclamando:

¡Pareçe que hai festa, eh!

Ao verse nesa situaçión, o cañero deixouna inmediatamente. 

Dirixeuse ao pé da pota e púxose a ghuixarlle ao lume. Pero co nervioso que estaba, xa non vía o que façía e, apaghouno.