CANTARES EXISTENÇIAIS: PERTENÇA, DESENGHAÑOS, TRISTURA, CONSOLO, ALEGHRÍA, RELEOS, ACTITUDES ...

- A Moimenta non vou mais que aínda me dixeron onte que salían a Cabrais.
(Xente que na época de fame saía á costa de Cabrais a asaltar.)
-------------------------------------------------------------------------------------

- Moimenta camiño duro, hei de pasear Moimenta de noite polo escuro.


- ¿De onde son, de onde serán? Sonche da canle de Cures daquela terriña chan.


- Para Cures n´ai (non hai) quen vaia. Para Cures iba eu se houbera quen me levara.


Para onde camiñades? - Para san Andrés de Cures. - ¡Que boa terra levades.!


Miña nai, casade á filla, non a deixes envelleçer que non son herbas dos campos que volvan a enverdeçer.


Imos subindo e baixando, sempre descalços e desnudos, así pasan os tres anos comendo os trompos duros. (Vida dun soldado na ghuerra de África comendo gharabanços).





A leva das ghuerras:


Cando era das ghuerras, dunha como de calquera outra que houbo no tempo, reclutaban por estas terras aos homes, moitas veçes forçadamente, para irse a ela anque non se lle perdera nada por alá. Entón o reclutado que marchaba para o serviço deçía con soidade e resignaçión:


- Dito falado: ¡Adeus mulleriñas que marchan os homes todos e ides tervos que agharrar ós carballos!.


E di o cantar entoado por elas:


- Aghora que vén a leva levar os homes todos, lévame o meu queridiño, lévame a vista dos ollos.

-------------------------------------------------------------------------------------------




Un vaise para A Habana e ve baixar unha viaxeira que iba moi fresca:


“De Cuba para La Habana vi bajar una viajera más fresca que una mañana y en tiempo de primavera”.



Miña nai non me casedes cun home que enviudou, non quero criar os pitos que outra ghaliña deitou.



Rosiña, si vas al monte mira que soy cazador.


Si tiro un tiro y te mato, para mi será un dolor. (bis)





Hoxe é luns, mañán é martes, cuarta feira logho vén. De mañán en oito días éche a semana que vén.




Palabras darei, darei. Palabras darei un çento e nincunhas cumplirei.


O río vai para baixo, leva carballos e follas, tamén podía levar / levare as lencuas marmuradoras.




Estrellita reluciente que vas de par de la luna, quiera Dios que lluevan palos por las costillas de algunos.


Meu santo San Salvador, pensamos amellorar e aínda imos a peor.


Miña cariña de rosa, vamos indo, vamos indo que esta terra non é nosa.



Era unha nai que tiña un fillo e pasaran moita fame para criar o fillo. Dóulle escola ata os doçe anos. A esa idade o fillo marchou para o mar cun amigho e o pai deste, embarcando no barco do pai do compañeiro. A todo esto di o cantar:


- Ghraçias a Deus miña nai que temos peixiños no mar a paçer e xa temos que comer.



Para non sentir pena, volverse tolo. Anque o traballo non é bo, non hai outro.



Llamó a mi puerta un anciano, yo le pregunté quien era. En lugar de responderme volvió a llamar con más fuerza. Bajé a abrir, ya no estaba, y tan solo vi en la puerta un letrero que decía: “El tiempo llama y no espera”.


Coraçón apaixoado, bághoas ter paçiençia, o que ha de ser desghraçiado, desde o berçe comença.


Estamos nunha terra tan miserable que se non me alabo eu non hai quen me alabe.





Fillo: - Mimadre, / Miña nai, non sei que teñen as flores do camposanto que cando as move o vento pareçe que están chorando.


Nai: - ¡Ai, meu fillo. Son almas do çeo!.




A requisa:


Un sacristán chegha a unha casa e peta na porta.


- ¡Señora ama da casa, vista o seu mandil de lan, dea unha volta na casa e veñan os ovos para acá. (Pedía os ovos para o cura, que acostumaba a ser unha duçia, anque case sempre se lle levaban directamente ó cura. Anteriormente eran máis cousas que os ovos)




Era un matrimonio no que a muller sempre lle iba á misa. El non estaba de acordo con esa instituçión e díxolle á súa muller:


- María e ti foderasme.

Di o cantar del:


- María, non quero que vaias á misa, nin á porta te asomes, nin collas / tomes aghua bendita onde a collen / tomen os homes.










Tállara das miñas entrañas, aldea incomparable, non te creas que te olvido, que che quero máis que a miña nai, que se tuvera diñeiro no Monte Castelo poría / poñería un letreiro que o que entre en Tállara que se fighure que entra no çeo.


Antes as casas tiñan porta con tarabelo e uns ventanuxos pequenos con tapas de madeira. Ás portas metíaselle a navalla e xa se abrían. Dille un moço a unha moça: - Mira, esta noite non teñas medo que ca punta da navalla hei de abrir o tarabelo e non teñas medo. E despois esa mesma noite así fixo e entrou na casa dela para estar os dous xuntos. O cantar dí así:

- Esta noite hei de ir alá, meniña non teñas medo que ca punta da navalla hei de abrir o tarabelo.



Taraghoña ponte firme que Rianxo xa caeu e o Araño está temblando co susto que colleu.


No monte de Araghón xa vin un araghonés, estaba clavando un clavo coa cabeça ao revés. Anda mañico rediós, que che vin mil veçes no Monte de Araghón xunto ós araghoneses.


Alá enriba naquel monte hai un santo, réçase non sei que e ghánase que tanto.


Porque chorando naçín, porque chorando naçín. Na pila do bautismo falta o sal para min.




¿De onde vés María?


Veño da verdura. Qué ricos repolos ten o señor cura.