capitulos 6-10.

EPISODIO VI- OS 4 MOSQUETEros
Asómate a la veeeentanaa ay, ay, Paloma del aaaaalma mííía, que ya la aurora temprana, nos viene anunciando el día, que ya la aurora teeeeemprana, nos viene anunciando eeeel día.


Aquel cantar que lentamente chegaba ás nosas orellas era obra dun artista sobradamente coñecido por tódalas tabernas e lugares de lenocinio da Parroquia de Boiro, dende a de Juana de Pinasas ata a do Sheriff, dende a de Chicha a Candocha, ata a de Lucía, ..todo o mundo coñecía as aptitudes vocais do máis triste dos cantantes da comarca; tratábase de Maracaibo,subcampión da operación trunfo dos desposeídos, cuarto clasificado de certame de lied tabernario, a todas luces, perdedor de profesión, ningún de nós sabía o seu nome de pía, simplemente o alcume que portaba, supoño que porque algunha vez andivo en busca da súa fortuna, polas zonas lacustres do ouro negro venezolano, ouro que non atopou coma todo perdedor que saiba preciarse.

Viña do seu Coroño natal dando a volta por Pazos e facendo parada e posta en cada unha das cantinas do camiño, esperando que a xenerosidade da audiencia fose transformada en pago que podía ben ser composta por unha taza ou por dúas “á confiansa”.

Paseaba o seu porte xentil, alegrando á paisanaxe cos seus cantos, elegante, coa chaqueta de pana, completamente enlixada, os pantalón amarrados cun cordón, e lucía cheo de orgullo o seu sombreiro de palla e un mostacho que sería envexado de ser paseado no beizo superior polo mesmísimo Vicente Fernández,..mentres camiñaba ladeando na procura dun firme soporte no que poder repousar a súa tristura, soporte que sen dúbeda atoparía na cercana taberna de Runs,sita no sótano dunha casa con parra diante e caixas de quintos facendo pías na porta, que , a falta de cartel,anunciaban que o lugar era sitio de contemplación e autoencontro para que toas as persoas que o necesitasen poideran dar alivio ás súas necesidades, ben físicas, polo aquel da sede, ben da alma, pola dor que se cortaba no ambiente.

Nós , adolescentes imberbes, rimos un pouquiño ó ver pasar ó artista, ignorando por completo as causas que fixeran o bó do home caer naquel estado, pero dalgunha forma mirando para el, soubemos que a peor das dores e a dor da alma, porque o corpo cura, pero o corazón…..
Continuamos costa arriba fuxindo do sol que comenzaba a caer a plomo, mentras comentabamos entre risas todo o relacionado co pobre do home e incluso fixemos o sacrilexio de imitar o seu cantar,á procura dun pasatempo que fixera mási curta a camiñata, que case sen querer, trouxonos á canteira de Runs.

A magnificenza do mentado parque natural , fixo espertar en nós uns desexos de aventura aínda máis grandes dos que xa traiamos, e, escalando por montes de murrillo, ghaveando polas escarpadas ladeiras da fenda da terra,imitando a Pérez de Tudela, pasamos un bó rato, ata que a consciencia fíxonos cavilar e darnos conta de que estabamos nunha propiedade privada e que en calquera momento podiamos ser agredidos con toda razón polos donos da explotación en sí, polo tanto, deixamos a un lado,os pés de gato e seguemos pola pista ata chegar a un regato.

Collendo un caminiño de a pés que cae á esquerda da pista, sorprendeunos a visión dunha raposa, que cruzaba a pista coma quen leva o demo; Tentamos ser quen de alcanzala, máis a nosa velocidade non podía compararse coa do cánido que tras varios segundos de carreira, deixounos atrás , facendo desta forma imposible a súa utópica captura, polo tanto, entre silvas e pedras continuamos pola vía, parándonos a cada momento para contemplar o froito das silveiras, e de paso parar para encher a boca co seu morado aroma e o seu incomparable sabor.

Coma quen non quere a cousa, entramos esquivando bostas nas cementadas rúas de Mosquete, ante a atenta mirada da xente da aldea, que pensaba, con moita educación, que os nenos da vila non tiñan nada que facer, para ir pasar un día antre as silvas, mentras nós afrontabamos o último treito da aldea, para por fin parar a refrescarnos na fonte do lavadoiro da aldea.

E alí chegamos, enchemos as cantimploras, secámonos a suor, pasamos a cabeza por debaixo da auga, e xogamos un pouco con ela,mexamos contra a parede,sentámonos e unha vez que volvimos a cabeza,… ante nós coa súa grandeza estaba alá arriba, a só uns kilómetros da nosa vista… O Castelo.
EPISODIO VII-DESCALZOS POLA CALZADA

Alí estaba ante nós, devorados pola súa maxestuosidade quedamos sumidos nun trance só comparable o que sufreu Henri Marie Beyle (Stendhal)na súa visita á florentina basílica da Santa Croce no 1817, a verdade e que eu, xa de maior estiven varias veces no citado templo e a súa contemplación non tivo en mín a mesma reacción que a vista do Castelo tivo naquel lonxano día da miña adolescencia.

As mans emitían unha chorreante suor, o corazón latía a unha velocidade infinitamente superior da súa costume, claro está podería aplicarse tamén o agotamenteo físico, pero non, a belza da visión fixo en mín unha súbeta perda do equilibrio e en estado de semiesvaecemento refresquei a miña cabeza con abundante auga, e volvín a contemplar a visión que ante os meus ollos aparecía de forma feroz.

Superado o estado de shock, e aproveitando que os catro iamos armados con cadanseu pau, utilizamos as madeiras a modo de machete intentando penetrar naquela xungla de toxos que ante nós aparecía agreste pechándonos a vía máis fácil para continuar camiño, non sen poucos atrancos conseguimos avanzar uns cantos metros, cos brazos cheos de rabuñazos,e subindo unhas cantas penas, chegamos a unha vía feita de lousas perfectamente colocadas que fixeron que reaccionaramos e caeramos na conta de que estabamos por fin, na Calzada Romana de Vitres.

A nosa desinformación facía que ignoraramos que en realidade era un antigo camiño de carreteiros,as roderas todavía permanecen impasibles sobre as lousas, pero a ilusión de camiñar por onde os grandes lexionarios andiveran anos atrás fixo que emprenderamos a ruta mási ilusionados aínda do que xa estabamos...Unha vez superados so primeiros tramos a vista da ría non facía máis que aumentar a nosa sensación de que viviamos no millor sitio do mundo e que dificilmente en calquera outro lugar podería un camiñante disfrutar dunha panorámica como aquela que ante os nosos ollos aparecía.

Pódese dicir que outros lugares da serra como o Mirador da Curota ou o Petón da Torre no Iroite, teñen para sí unha estupenda postal fotográfica, ou que os antigos habitantes da comarca, vixiaban a chegada dos vikingos dende o Castelo, ou a Moureira, para desta forma poder dar a voz de alarma ante a visión dun langskip,..pero a sensación de ter chegado ata alí, camiñando, coas nosas propias pernas, superando todo tipo de obstáculos, facía que a sensación de orgullo e autosuficiencia fose aen aumento a cada paso que avanzabamos.

Continuamos costa arriba, felices, cansados, eso sí, pero ó fin e ó cabo, contentos de ter chegado ata a base do cumio que era o noso obxectivo final, e que pouco a pouco, coma se o tempo e a distancia non representasen dificultade algunha a meta estaba ó alcance e só uns poucos metros nos distanciaban dela.

Baixo a contemplación de vacas,( a unha delas andábanlle as moscas na ubre), e cabalos bravos que flanqueaban a nosa expedición, paramos nunha pedra para poder beber, descalzarnos, refrescar os pés e afrontar con suficientes garantías de éxito os últimos esforzos que, aínda que adiviñabamos que serían difíciles, non serían obstáculo para chegar, nos distanciaban do noso xa cercano obxectivo.

A ascensión final foi dura, non había camiño á nosa vista, tan só unha pequena corredoira devorada polos toxos, así que tivemos que sortear penas de diversos tamaños e as omnipresentes moscas de cabalo pegábanse á nosa pel provocándo reaccións de violencia incontrolada contra os nosos propios corpos, as palmadas voaban por brazos e pernas, as biseras protexían a nosa cabeza, e o Castelo inspiraba as nosas vontades, ata que por fin,……culminamos.

CAPITULO IX-O GUERREIRO DESCOÑECIDO

-¡ Chavaaalesssh ! ¡ Chavaliiiiñossh! ¡Eh! ¡Víndem´axudar oh... chavaaaalesssh!

Miramos uns para os outros coma se por alí houbese máis xente, pensabamos que aquel descoñecido estaba a falar con outras persoas, pero…¿Quen ía estar aquel radiante día do pronto-verán no medio do monte onde Cristo perdeu as zapatillas ás 3’00 da tarde?
Fixemos un xesto sinlándonos, a modo de pregunta,¿ESTABA FALANDO CON NÓS?, ó que o estrano home replicou berrando aínda con voz máis alta e de modo case violento.

-“¡Sí, vós! ¡ Vinde p’acá! ¡Chavaaaalesssh! ¡Vindeme axudaaaar! “

En realidade non gozabamos dun exceso de apetencia por axudar a ninguén, estabamos alí para pasalo ben, e bastante traballo levara chegar con moitos atrancos como para estropear o día axudando a alguén, pero por outro lado pensamos que podía realmente precisar de axuda, así que tras uns momentos de dúbeda, buscando aprobación na mirada do compañeiro, asentimos, e empezamos o ritual de recolida dos bártulos.

Primeiro puxemos o calzado, cos calcetíns a pingar por seren emplazados por riba dos aínda non secos de todo pés, puxemos o petate ó lombo e ladeira arrriba emprendamos a subida polo escarpado canón que fai o río, sangrando de ese modo a Serra da Barbanza, agarrándonos de novo ás xestas, e pouco a pouco onde un home suoroso agardaba a nosa chegada como o cego pola vista.

-“¡Axudádeme coa vaca, oh! ¡ Que non quere levantarse nin aínda así a mates!”

E facendo un xesto coa mans instounos a seguilo, así que emprendemos camiño, esta vez costa abaixo ata a Calzada romana onde agardaba a mentada vaca, que tumbada no chan bruaba cun cabestro amarrado ós cornos por un extremos a unha estaca ó outro, como querendo avitar que o animal fuxise, pero conócese que nen siquera tentou de erguerse.

Tirando polo cabestro con todas as nosas forzas tentamos ser quen de por a vaca sobre as súas patas, pero non había forma humana de facelo,…bruaba, resistíase canto podía tirando da corda, contrarrestando os nosos esforzos estirando o pescozo, con esos ollos enormes invadidos pola tristura e tamén polas moscas que facían suculento manxar do seu maltreito coiro.

-“¡Quero levala a Mosquete, pero non hai vírgenes que poda con ela!, ¡ tirouse ahí e non hai Cristo que a levante! Non sei se non terá algo jodido, porque xa me costou traela ata aquí e parecía que ladeaba un pouco”, decía o paisano, narrando coma se falase dun coche , dun carro ou de calquera ser inerte que tivera pola casa.

Empurramos e volvemos a empurrar, poñendo as nosas inocentes e pulcras mans nos seus cuartos traseiros, bañados polo xurro, as moscas e as inclemenzas do tempo.

A verdade era que a mín dábame un pouco de aquel tocarlle o cú á vaca, unha vez no posto da agraria que había en Xarmea, cando eu era moi novo, fun testemuña da inseminación da Cunchada, e ver como o señor veterinario metía o brazo enteiro,(debidamente protexido por un guante de látex), ata o fondo das entrañas do rumiante e acto seguido procedeu á súa extracción co brazo todo cheo de vida,foi unha experiencia que causou bastante noxo en mín,e agora, uns anos máis tarde, eu estáballe poñendo as mans no cú á vaca, ¡manda nabo!.

Nunca estivera tan preto dunha vaca salvaxe; Moitas veces, cando ía comer cos meus paii e os meus tíos, os domingos do verán a Casamea,un merendeiro que hai cerca do monte Iroite,tentara de achegarme a algunha, pero nunca fun quen de facelo, normalmente polo medo das vacas, que cando notaban a miña presenza fuxían coma quen non quere a cousa, outras veces , cando había algún touro que che miraba “con cara de darche unha ostia”, quen fuxía , acuciado polo instinto de supervivencia, era eu.

Tamén lembro con especial emoción, a tarde da corrida de touros que fora celebrada con motivos das festas socio-culturais , onde o difunto de Manolo das Vegas, Manuel Angel “Oseanía” e Pepe o Indio entre outros, deleitaran ó público alí congregado con unha imaxinativa serie de verónicas, largas cambiás e manoletinas ante un puchino que non sabía onde se metera. O improvisado coso taurino estaba feito con camións onde os remolques facían de tendios e as balderas de burladoiros.Foi a miña primeira e última festa nacional, eu non gozaba vendo sufrir ós bichos, prefería velos directamente no prato ou no bocadillo de bisté con salsa de tomate.

Máis de algunha ocasión estiven cerca da miña abuela Mercedes mentras muxía á Pinta, cando tiña puchos íamos velos e darlles de comer e Sebastián tiráballes do rabo,… pero tan preto dunha vaca brava, nunca na vida.

Ese non era o caso do máis vello de nós, que xa dende moi novo estivera traballando de aprendiz con Palliñas o Carniceiro, para poder sacar uns pesos, e agora estaba en disposición de facer uso útil do seu oficio, posto que despois de examinar ó bicho, tentar de levantalo, empurrar futilmente pola vaca entre todos, mirou para o home e dixo:

-“ Ten unha pata rota, non pode moverse”.

Episodio X- TODOS ÁS ARMAS

O señoriño quedou coa mente en blanco, coma se estivese pensativo buscando una solución que non daba aparecido, a suor caíalle a regueiros polas fazulas, suor que, tentando de ser limpada polas súas emporcadas mans, extendíase por toda a súa castigada cara acompañada por un rastro de esterco procedente da extremidade do paisano. .

Botou a man dereita ó peto do pantalón, roído por todas partes, especialmente pola cueira, e facendo un xesto sacou unha cajetilla de Celtas á que lle faltaban catro pitillos, meteu un na boca e prendeulle lume con un mecheiro Clipper de cor negro ó tempo que con un xesto ofrecía ós seus invitados, que eramos nós, compartir aquel momento de preocupación con el…..Naturalmente rexeitamos tan amable oferta, posto que eramos demasiado nenos,…debo confesar que algún de nós xa tiña fumado algunha vez algún furtivo pitillo,( cando faciamos cabañas na Selva, detrás de Jealfer, ou mesmo no Xardín de abaixo detrás de algún seto sen que foramos vistos polo difunto do Señor Jesús o Perrachica), pero non considerabamos que fora plan fumar diante de un adulto, aínda que naquel momento era o noso compañeiro de fatigas, compartiamos a súa preocupación, o seu traballo e ademáis permitíanos tocarlle o cú á vaca.

Botou unha calada profunda coma as que daba Cervo nas clases de Sociais mentras repetía unha e outra vez “tremendamente”, e espetou cunha voz seca e profunda:

“- Se a deixo pola noite , cómena os cans”

¡Dios bendito, os cans!, eu xa tiña pouco medo ós bichos eses e aínda por riba resulta que alá no cú do mundo, había cans que comían vacas; Non sabía se o que dicía era certo e ...,se en realidade era, non tiña nin idea do que quería decir con aquela sentencia, os cans comen carne, vale, ata ahí todo claro, pero,…ata o punto de atacar a un animal de 400 kilos para comer, moi esfameados deberían de estar.

Mirei en fite para o home con cara de pregunta e a súa mirada fíxome saber que non era o tipo de cans que eu pensaba, eran cans salvaxes, ou aínda peor,…. lobos.

-Vou baixar a Mosquete,…. esperade aquí”

Estaba claro que con esa afirmación deixaba constancia de quen estaba ó mando das operacións, el era o adulto e nós os rapaces, e non tiña nin que pedirnos o favor de que botaramos unha man, nen que preguntarnos de forma cortés di daríamos a nosa colaboración na empresa que andaba a argallar, deixárao bastante claro e alto en la plana “Esperade aquí”.

Non había moita distancia ata Mosquete, como moito un kilómetro costa abaixo, chegábase nun pispás, o problema era subir, e se por riba andabas cargado, tardábase bastante, unha porrada de tempo; Polo tanto sentámonos nunha pena, e alí esperando tirando das Coca-colas de Dani, mentras falabamos do que tiñamos pensado facer.

O máis vello de nós dixo con voz pensativa:

-“Dixo que ía pedir axuda a Mosquete, pero non sei que axuda vai traer ata aquí polo medio dos toxos” .

Os demáis encollemos os ombros dando a entender a nosa supina ignorancia sobre o tema, estabamos alí facendo tempo esperando que viñera o home e que nos sacara daquel apuro.
Alguén prantexou marchar e deixar alí tirada á vaca, pero non era unha opción que tivera demasiada viabilidade, … a única ruta coñecida de volta á casa era por Mosquete, e seguramente alí atoparíamos ó señor da res, que seguramente esixiríanos explicación convincente sobre a nosa deserción.

Polo tanto permanecemos alí sentados, custodiando a vaca coma sacerdote hindúes que adoran e protexen ó seu sacro animal, e alí seguimos durante moito tempo, e tras esperar máis de unha hora sentimos chegar ó home tirando do alento, apareceu agotado subindo a empinada pendente da calzada, cargado de bañeiróns de plástico Trilla de diferentes tamaños e cores.

Deixou descansar os barreños non chan, nunha lousa plana, evitando deste xeito que caesen pola pendente abaixo, e poidemos distinguir un son metálico no seu interior, estaba claro que todos sabíamos o que ía pasar pero ninguén quixo decilo, colleu un coitelo enorme dos moitos que traía no interior das bañeiras e con un vozarrón que soaba, co coitelo na man, aínda máis ameazante ,soltou unhas palabras que ninguén quería escoitar e que metían medo:

-“Hai que matala”, Aquí e aghora!.