"Quizais as xeracións vindeiras dubiden algunha vez de que un home semellante fose unha realidade de carne e oso neste mundo.”
Albert Einstein
Albert Einstein
Antes de entrar na súa biografía quixera indicar que existe unha carta escrita con data 24 de decembro de 1940 por Gandhi con destino a Hitler. O goberno británico non permiteu que esta carta fora enviada nin se fixera pública.
So se fixo pública despois de que estivaron xa mortos Hitler e Gandhi.
Unha pena non poder ter sido lida polo criminal, e ditador alemán, porque a carta era moi profunda, humana e benintencionada.
A pesares de encubriren esta carta á opinión pública mundial, logo da súa morte, Mahatma Gandhi puido ter unha proxección internacional.
Gandhi manifesta: Algúns amigos instáronme a escribirlle en nome da humanidade…
Se queredes acceder ó contido desta misiva do líder espiritual da non violencia podedes escribir na dirección de internet a seguinte frase: “Carta de Gandhi a Hitler”
Unha das persoalidades máis importantes e trascendentes do século XX, Gandhi permanece na memoria colectiva da Humanidade como símbolo da acción política e reivindicativa fundamentada no espiritualismo e na resistencia pacífica. Mohandas Karamchad era o fillo pequeño da familia Gandhi. Seu pai era avogado de certo prestixio casado en catro ocasións. Da última das súas unións, con Pulitnai, foi froito o que sería denominado "o Mahatma", alma grande. Da súa infancia e primeira xuventude sabemos que non foi aplicado nos estudos e que sentía verdadeira devoción e respecto deica seus pais.
Tratábase dun rapaz tímido, retraído, característica que non o abandonará ó longo da súa vida. Ós sete anos, conforme á tradición hindú, seus pais concertaron o seu matrimonio cunha nena da súa mesma idade, Kasturbai Makanji, con quen se casará ó cumprir trece años. Ámbolos dous permanecerá unidos ó longo de toda a súa vida, sendo a súa reservada esposa o apoio silencioso das actividades de Gandhi. Ós dezaoito anos Gandhi aprobou o exame que lle capacitaba para cursar estudios superiores.
Persoalmente inclinábase pola Medicina, pero a opinión dos seus familiares era que debía estudar avogacía, coma seu pai. Había na súa opinión razóns para iso: seu pai había pouco que falecera, e seguir a súa carreira era o mellor xeito de honrar a súa memoria; ademáis, resultaría imposible para un seguidor de Visnu compaginar as súas crenzas con prácticas médicas como a disección ou a cirurxía, por máis que os fins foran a curación do paciente.
Así, encamiñado ó estudo do Dereito, decideuse que o mellor lugar para facelo sería Inglaterra. En Londres, Gandhi esforzouse por integrarse nunhca cultura radicalmente diferente. Comprouse varios traxes, tomou clases de baile e incluso aprendeu a facerse o nó da garabata. Sen embargo, o máis importante e decisivo foi a lectura de dous libros que marcarán profundamente a súa existencia: a Biblia e o Bhagavadgita. Do primeiro cativáronlle certas pasaxes nos que se postula o pacifismo a ultranza e a ausencia de resposta ás agresións: "a quen te fire nunha meixela, preséntalle tamén a outra” (Sermón da Montaña).
Do segundo, libro sagrado do hinduísmo, Gandhi extraeu avergoñado –non en van tardara vinte anos en lelo- ensinanzas acerca da moral, a capacidade do esforzo e a resistencia tenaz diante da adversidade. Tras graduarse como avogado en 1891, Gandhi regresou á India para exercer a súa profesión, intentándoo en Bombai e Rajkot. Sen embargo, dous problemas de complicada solución cruzáronse no seu camiño e fixéronlle fracasar no seu empeño: o seu profundo retraimento, que lle dificultaba falar en público, e a súa ignorancia das particularidades do dereito hindú.
De tódalas maneiras, extraeu unha ensinanza positiva da súa experiencia, pois atopou que tiña habilidade para redactar escritos xurídicos e reclamacións. Gracias a isto consigueu emprego como consultor na empresa Daba Abdulla & Co, que lle destinou a súa delegación en África do Sur. Neste país, a existencia dunha gran comunidade hindú era froito da emigración en busca de mellores condicións económicas. Sudáfrica era, como a India, colonia inglesa, anque no seu solo observábanse fortes enfrontamentos entre ingleses e boers holandeses.
A situación da minoría hindúa era de marxinación e carencia de medios básicos de subsistencia, o que axiña puido observar Gandhi. Así, asemade de ó exercicio da avogacía, Gandhi dedicouse á creación dun partido político que aglutinara ós intereses dos hindús e loitara por defendelos: en 1894 naceu o Natal Indial Congress, órgano reivindicativo principal da minoría hindú en Sudáfrica. Ó estalar a guerra entre boers e ingleses, Gandhi tomou partido polos británicos e reclutou voluntarios entre a comunidade hindú para conducir ambulancias que atenderan ós feridos. Sen dúbida na súa decisión pesaron as súas crenzas e a súa educación en valores como a caridade e a axuda ó próximo, así como o feito de considerarse membro do Imperio Británico.
Non en van, Gandhi vestía á inglesa, gozaba de altos ingresos e residía nunha das zonas más cotizadas de Durban. Tamén en Sudáfriac ocorreron outros acontecementos fundamentais para a vida de Gandhi, como foi a lectura de textos cuxas ensinanzas calarían fondo no seu xeito de pensar e actuar. Grazas á influencia dos textos de John Ruskin, Gandhi pasou a valorar en primeiro termo o traballo manual, é decir, o conseguido por un mesmo mediante o seu propio esforzo; de Henry David Thoreau extraeu o concepto de desobediencia civil como xeito de loita e resistencia do individuo fronte á inxustiza das institucións; por último, recibeu a influencia do pensamento de Tolstoi, valorando o anarquismo pacífico como unha opción transformadora da realidade social. A síntese resultante foi unha doutrina orixinal no seu conxunto, que non en tódolos seus compoñentes, elaborada por Gandhi utilizando tódalas influencias recibidas.
Dous principios propios da mística hindú foron a base do seu sistema de pensamento: a "satyagraha", "forza da verdade", do que deriva o concepto de resistencia pasiva, e a "ahimsa", "non violencia". O primeiro supón a búsqueda da verdade como camiño de rectitude e virtude; é, por tanto, unha acción, por máis que a súa compoñente sexa físicamente pasiva: resistencia, vigor e fe son crenzas que teñen o seu reflexo nos actos individuais. O segundo, a “non violencia”, deriva da "satyagraha", e é a súa consecuencia directa: a forza da verdade fará que se impoña por sí mesma, non mediante a violencia; por iso, o dano que nos é infrinxido non ha de obter unha resposta violenta pola nosa parte, senón a confirmación da nosa posición a xeito de resistencia. En 1906, os principios teóricos comezaron a ter visos prácticos.
Unha orde do goberno británico obrigaba a censar a tódolos asiáticos nun rexistro aparte, debéndolles ser tomadas as pegadas dactilares dos dez dedos das mans. Inmediatamente, Gandhi respondeu coa resistencia pasiva, o que produceu a súa entrada en prisión xunto con cento cincuenta dos seus seguidores. Producíase así o acto inicial dun camiño de loita contra a opresión que se desenvolverá ó longo de toda a súa vida. Catro anos máis tarde decide por en práctica os seus principios de austeridade e espiritualidade. Así, renuncia a súa profesión de avogado e a tódolos seus bens e crea unha comunidade autosuficiente que denominou granxa Tolstoi.
Nela postulábase o traballo individual en beneficio da comunidade e a reducción do considerado supérfluo e accesorio, como a ostentación na vestimenta ou na alimentación. O principio fundamental era que cada individuo puidera crear coas súas propias mans todo aquilo canto lle fora necesario, sendo o demáis considerado banal. Ademáis, facíase obrigatorio o traballo diario nos cultivos e a asistencia ás cerimonias relixiosas correspondentes ás crenzas de cada integrante do grupo. Con motivo da I Guerra Mundial, Gandhi propúxose extender as súas crenzas ó seu propio país. Foi recibido con tódolos honores, pois a súa fama de home sabio e espiritual precedíalle alá por onde fora. Tagore impúxolle o sobrenome de o "Mahatma", alma grande", e para os hindús convertírase nun guía espiritual, un "karmayogui", é decir, unha persoa rodeada de santidade e que desprendía bondades.
En 1915 fundou unha comunidade parecida á de Durban, a Ahmadabad el Sabarmati-Ashram, desde onde irradiou toda a súa doutrina pola India. Axiña, o seu pensamento e xeito de vida foron tomados como exemplo de loita contra o Imperialismo británico. Doído polas condicións de miseria en que debían vivir os seus compatriotas, Gandhi levou os seus actos aínda ata maiores extremos: eliminou calquera atisbo de ostentación das súas roupas e alimentouse co estrictamente necesario.
Igualmente, rechazou as súas antigas conviccións occidentais e asumeu a súa propia cultura hindú, na crenza de que a opresión británica non só empobrecía a economía do pobo hindú senón tamén as súas almas. Acabada a I Guerra Mundial, Gandhi aproximouse nos seus obxectivos ó nacionalista Partido do Congreso, organizando unha campaña de desobediencia civil en 1919, protestando polo mantemento do estado de excepción unha vez rematado o conflito bélico.
Así, os hindús foron chamados a non pagar impostos, non participar en actos públicos e non consumir produtos ingleses. O seu prestixio como home sabio e desinteresado acrecentábase día a día, contándose xa por millóns os seus seguidores. En consecuencia, as súas consignas tiñan un peso fundamental e en nada desdeñable. A resposta británica produceuse en forma de xuízo en 1922, tralo que foi condenado a seis anos de prisión. Non os cumpreu, pois foi excarcelado por motivos de saúde, pasando desde ese momento a dirixir ó Partido do Congreso. A forza política de Gandhi acrecentouse aínda máis con motivo da “marcha do sal”, organizada para romper simbólicamente monopolio británico sobre este producto.
Nela, Gandhi, e miles de seguidores camiñaron ata o mar para recoller un puñado de sal. Novamente pasou polo cárcer, o que demostraba o seu peso na sociedade hindú e o temor que procuraba ós británicos. Pero tamén facíase patente que se trataba dunha figura de referencia, con quen os administradores coloniais deberían dialogar para lograr a normalización da India. Así, foi ceibado en 1931 para poder participar na Round Table Conference de Londres, reunión na que se tratou a independencia da India.
O fracaso da negociación propiciou que Gandhi fora novamente encarcerado á súa volta. Desde o cárcere comezou unha serie de folgas de fame, en protesta polos malos tratos infrinxidos ós parias ou intocables, tidos por impuros, por parte do resto da comunidade hindú. Co seu esforzo logrou en 1932 que se asinará o pacto de Yeravda, mediante o cal os parias foron admitidos a participar nos comicios electorais, se ben a súa situación de marxinación, froito da sociedade de castas, aínda permanece en boa medida. Outro punto de inflexión no proceso de independencia da India produceuse con motivo da II Guerra Mundial. Os británicos ignoraron á comunidade hindú, embarcándoa nunha guerra estraña e lonxana. En consecuencia, Gandhi e o Partido do Congreso extremaron as súas posturas e a súa campaña de desobediencia, negándose a participar en calquera actividade relacionada coa guerra e esixindo a independencia do país.
Preocupado por un conflito que resultaría desastroso para a Humanidade, Gandhi solicitou por carta a Hitler que parara as accións bélicas, o que evidentemente foi desoído polo ditador alemán. As súas protestas levárono ó cárcere en 1942, xunto coa súa esposa e dirixentes do Partido. En prisión, non comeu durante 21 días. A súa esposa morreu, encarcerada, un ano máis tarde, mentres que Gandhi foi ceibado en 1944. Rematada a guerra, Gran Bretaña planeaba dividir a súa colonia en dúas partes, a India e Pakistán, ó que Ghandi se opuxo. O proxecto británico planeaba a creación de dous países en virtude das relixións predominante en cada un deles, a hindú na India e a musulmana en Pakistán. Con motivo da decisión, producíronse fortes enfrontamento entre ambas comunidades. Sen embargo, Gandhi non puido evitar a decisión do Primeiro Ministro Atlee, o que lle supuxo unha forte decepción, pois sempre soñara cunha India unida na que tivesen cabida tódalas relixións convivindo pacíficamente. (Ver Lucha Por Cachemira)
O 15 de agosto de 1947 a India e Pakistán son declarados independentes do Imperio Británico. Un ano máis tarde, tras cear co primeiro xefe de goberno hindú, Nehru, retirouse a orar xunto con dous dos seus seguidores. Unha multitude esperáballe congregada no xardín da Birla House, desexosa de ver e tocar ó Mahatma. Entre ela estaba Hathuram Godse, un fanático relixioso que acusaba a Gandhi de traidor por propugnar a convivencia cos musulmáns. Era o 30 de xaneiro de 1948, e Godse disparoulle tres tiros a queimarroupa. Gandhi sinteuse morrer, pero aínda tivo tempo de perdoar ó seu asesino.
No hay comentarios:
Publicar un comentario