Chapéu
O chapéu (vocábulo que deriva do francés antigo chapel, actual chapeau) é un item do vestuário, con moitos variantes, que ten a función principal de protexer ou enfeitar a cabeza, servindo aínda para indicar xerarquía, función, condición social ou até mesmo o local de orixe.
Típico chapéu de feltro, ao cal foi feito unha "gebada"
Índice [agochar] |
Terminologia
Chapeleira antiga
Varias palabras están relacionadas ao chapéu e seu uso, confecção e tipos. Chapeleiro é aquel que confecciona o chapéu, mentres que a chapelaria é o local onde este é feito ou vendido.
Xa chapeleira é a caixa onde o mesmo é acondicionado. O hábito antigo de saudar alguén tirándose o chapéu era denominado chapelada.
Nas casas, no comercio e en repartições públicas até mediados do século XX o porta-chapéus era un móbil presente e indispensábel - unha vez que as regras de etiqueta non permitían o uso do adereço en lugares cubertos.
Copa é a parte superior do ornamento, cuxo lado interno ten a boca, mentres que aba é o rebordo proeminente, externo. Na parte interna tense o forro e a carneira; son aínda partes do chapéu a faixa e a pala, respectivamente a faixa externa e o "corpo" da aba. Moitos formatos, mentres, non posúen eses compoñentes.
Para a confecção do chapéu usábase o arcão, máquina destinada a dar o formato curvo (en arco, donde o nome) á lã con que se fan chapéus de feltro (unha capa dese material é usada como reforzo, chamada, á súa vez de capada).
A copa é feita en fôrmas, en diversos tamaños, obedecendo a numerações que son variabades, até mesmo entre fábricas. As abas eran feitas nun instrumento denominado formilhão, ao paso en que a boca da copa é determinada pola formilha.
A tira de coiro, usada para reforzo nos chapéus masculinos, é chamada de carneira, e é colocada na parte interna, próximo á aba.
O casco é como se chama, nos chapéus femininos, á armadura que reciben para darlle o formato.
Cinteiro é o lazo que orna o chapéu; xa o cocar eran os adereços, como penachos, que os distinguían. Chapéus antigos chegaban a ter fivelas).
Dise gebada á pancada que se dá, no chapéu, para que se amase, presentando curvaturas (vide foto enriba).
[[Imaxe:Chapeaux en peau de castor.jpg|right|310px|thumb|Evolución do chapéu en pel de castor [[Canadá|canadense[[" A propriagem é o traballo de acabamento, feito polo chapeleiro, despois de tinto o chapéu. A pelota é a almofada usada por estes a fin de alisarem o chapéu, despois da engomação.
O egrete (ou egreta), era o ornato confeccionado en penas finas e longas, inspirado en penachos da cabeza dalgunhas aves, especialmente das garças, foi un enfeite bastante usado en chapéus femininos o século XX. O tope é o nome do lazo de fita, que por veces enfeitaba tales modelos.
O uso do chapéu variaba conforme a moda. Así, por exemplo, usalo á zamparina era o modo de inclinar o adereço para fronte e á dereita, entre os séculos XVIII a XIX.
Bonés e gorros
Tense, para tales ornamentos, partes específicas, que poden ou non estar presentes, a depender do seu uso ou modelo.
Así, a pala estará na parte inferior frontal da barretina ou boné militar, e outros. A orelheira é o apêndice que protexe as orellas, e o tapa-caluga o destinado á protección do pescozo. A viseira é a pala prolongada dos bonés.
Histórico
O chapéu xurdiu para a protección da cabeza, aínda nos pobos primitivos da pre-historia, das intempéries climáticas (sol escaldante, frío, choiva), como prerrogativa masculina - sendo o home o responsábel pola defensa da tribo ou do clan, sendo despois estendido para a caracterización dos niveis sociais: os reis usaban coroas, os sacerdotes a mitra e os guerreiros o helmo[1].
Terían, así, nos máis primitivos formatos, unha especie de gorro feito en coiro, ou en tecido, nos antigos turbantes xa presentes cerca de 4.500 anos a.C.[1].
Cerca de 3000 a.C., na Mesopotâmia, xorden os chapéus que traen un mixto de helmo con capuz, que uns mil anos despois (2.000 a.C.) evoluciona para un formato máis aprimorado. Tórnase, neste mesmo período, un adereço de dignidade, nobiliárquica, militar e sacerdotal do Antigo Exipto[1].
3 comentarios:
Hoxe cheghou polo meu posto de traballo, un señor que xa tiña atendido alghunha outra ves, natural de Valençia, chamado Pedro.
É un chaval máis ou menos da mesma xeraçión que min, moi falador e campechano, cunha forma de ser aberta, da fama que ten a xente do Levante, anque, aparte diso, como se di frecuentemente, cada persoa é un mundo.
Viña preghuntar unha serie de dúbidas que tiña respecto dun tema que lle afecta directamente, do cal lle están tramitando uns-unhas compañeir@s dos departamentos do lado.
Veu falar comigho porque desconoçía o departamento concreto a onde dirixirse.
Resulta que viña conduçindo toda a noite desde Valençia porque apremiáballe o tema. Pasou unhas tempadas por aquí, pero por disversas causas aghora estaba na súa terra.
Vinlle cara de desesperado xa que ao momento comentoume que tivo a seu fillo de catro anos a punto de morre e estivo un mes acompañándoo nun hospital de Valençia.
Tiña neumonía e un virus, pero que ghraçias á providençia o fillo xa estaba fóra de perigho.
Foise soltando en base á confianza que me colleu.
Nun momento da conversa, sensible e afectado, comentou que estaba en plena separaçión da actual parella, cunha sentença do xuíço moi elevada para traspasarlle á actual parella, e que xa estaba separado da primeira muller había uns anos atrás.
E aghora terminada a desesperaçión co seu fillo no hospital, pero co forte sentimento de pena e ansiedade polo que pasou con el, e en plena separaçión da actual parella, reçibeu uns avisos dun compañeiro seu natural de por aquí que o avisou por teléfono a Valençia xa que tiña que resolver temas leghais moi urxentes.
Así que saeu co que tiña posto e púxose de noite en marcha por carretera desde Valençia ata cheghar aquí e resolver o que tiña pensado.
Tratei de ser o máis humano posible, indo eu ao pé do resto de compañeiros dos departamentos que están ao lado para aclararlle o tema, vindo por último un compañeiro técnico xunta del a clarificarlle todo para que se lle fixera a cousa o máis fáçil posible.
Xa nós solos outra vés, preghunteille como estaba xa o seu fillo, e díxome que estaba na casa. Case mo dixo chorando, e tratando de ser o máis humano posible deille a man, e saeume do coraçón abraçalo.
Preghunteille polo nome do fillo, e contestoume que se chama Víctor Françisco. Desexeille que fora o máis felís con el e que sempre pudera disfrutar da súa compañía.
Aghradeçeume hasta máis non poder a miña atençión e o meu sentir predispúxome dárlle repetidos abraços que o fixo chorar.
Díxome que alghún día pasaría por aquí para darme a direççión de Valençia, para cando queira pasar por alí que o visite.
Fíxome abrir o coraçón e expandir a conçiençia.
Deus o bendigha a el, a seus seres queridos e a todo o mundo daquí, dacolá e por tódolos puntos cardinais.
Vai por todos e que así sexa.
Noraboa, Ramón, por seres así. Escudado no anonimato podo decir sen vergoña que se me humedeceron un pouco os ollos ao ler o que nos contas.
Ghraçias a ti, anónimo, polo teu sentir que che saeu de dentro, e a tod@s coma ti.
Publicar un comentario