martes, 23 de febrero de 2010

VIDA DE TOLOS, por Alina Diaconú

"A vida de hoxe ten o ritmo dos ríos”, escribía Antonio Machado alá polos anos 20 do século pasado.




¿Con qué imaxe poderíamos comparar hoxe o ritmo da nosa vida, con qué metáfora? ¿Cunha fervenza? ¿Cun aluvión? ¿Cun vendaval? ¿Ou ben con esa estraña e temible sensación que produce a vertixe?


A vertixe é ese vaído, esa turbación do xuízo (como di o dicionario) que conleva un instante de tolería, un intenso e por fortuna, pasaxeiro desquizamento da nosa mente.


Pero desquizamento ao fin. Nas alturas, par aos que o padecen, é o repentino reino do pánico, do terror... o medo ao baleiro, aos abismos sen límites, á perda da razón.



A vida nos ade cada día é un remuíño. A información aturrúllanos: case todo sabémolo ao instante. A adrenalina corre polo noso corpo porque cada ves queremos saber mais, e non hai límite nese pozo sen fondo.





Parecería que se non estamos informados de todo o que pasa non soubéramos nada. E en realidade nunca o saberemos todo e sempre ignoraremos moito. É unha loita na que imos perder eternamente.


Pero insistimos, porque temos a voracidade de coñecementos, lo cal é loable, claro está. Poñemos as novas da radio mentres falamos polo noso celular, lemos as mensaxes de texto e conducimos o auto cunha soa man. Todo ao mesmo tempo.




Nun taxi ou no coche dun amigo, seguimos igual. Falamos co noso interlocutor, pero en realidade estamos pendentes do teléfono móbil que soa e vibra no noso peto, das fotos que podemos sacar (hai case 25 millóns de celulares na Arxentina).


Nos bares, estamos atentos ao que se ve no televisor colgado no alto (polo xeral, partidos de fútbol ou de tenis), mentres tocamos as teclas da notebook, despregada sobre a mesa do café, para saber se entrou un e-mail novo (estanse vendendo 300 computadoras portátiles por día no noso país).



Nas oficinas, nin falemos. Hai unha sobrecarga: a vista cravada na pantalla que nos acerca instantáneamente tódolos mundos posibles. Os negocios, as novas, a meteoroloxía, as viaxes, os deportes, a arte, as ciencias, o que queiramos comprar, o que queiramos vender, todo, absolutamente todo, ao ritmo de nosos desexos.






A tecnoloxía e as maravillas que trouxo a modernidade fan que todos sexamos homes e mulleres orquesta. Mentres cociñamos un guiso cunha man, quentamos a comida dos nenos no microondas coa outra.


Contestamos o correo electrónico no escritorio e conversamos cun amigo gracias ao inhalámbrico, pasando así dun cuarto a outro e endereitando, ao pasar, a alfombra do salón ou os cadros na parede.


Lemos mentres escoitamos música, nos medios de transporte ou á noite, para potenciar o efecto do somnífero. E cando saímos, mareámonos nas megatendas e nos supermercados e vemos cómo os rapaces pasan horas hipnotizados co chat e cos xogos electrónicos.



Nesta tolería hiperkinética vivimos día tras día. Xa nin nos damos conta das mil cousas que facemos ao mesmo tempo. ¿Quen vai dar creto ás verbas daquel monxe budista que un día díxonos que non se poden facer dúas cousas á vez? ¿Ou ao refrán popular que sostiña quen on podemos ter o pousadeiro en dúas banquetas?






O ritmo dos videoclips non foi un invento artístico: é a copia da nosa realidade diaria. Case non podemos rematar unha acción que xa está a outra, superposta, mentres chega a terceira que se lle vai sumar.


Non temos tregua. Vivimos excitados, sobresaltados. Corremos dun lado a outro, e cando nos detemos é para darnos conta de tódalas cousas que aínda nos falta facer. Nesta era que á clase media lle toca vivir cheghouse moi alto. Tan alto que a vertixe nos axexa.


E, coa vertixe, ¿cómo non van aumentar os ataques de pánico, as fobias e outra morea de enfermidades chamadas “da civilización”: enfermidades cardíacas, hipertensión, bulimia e anorexia, e por suposto, o insomnio, que afecta a un 30% da poboación mundial.






A todo esto chámaselle estrés e case parece imposible non sufrilo. ¿Quen non vive hoxe en día estresado, aliñado, desbordado? ¿E cómo non se vai estar estresado co ritmo tolo que se apoderou da nosa existencia e que, ao parecer, non podemos ou non sabemos controlar?


Escribeu o psiquiatra e pensador R. D. Laing en A politica da experiencia: "Nacemos nun mundo onde a aliñación nos espera cos brazos abertos. Somos homes (e mulleres) potencialmente, pero atopámonos nun estado aliñado e dito estado non é simplemente un estado natural (...)


Como adultos, esquecemos a maior parte da nosa infancia: non so o seu contido, senón tamén o seu sabor. Como homes, apenas lembramos os nosos soños”.



¿Cómo facer para parar esta vertixe que nos abruma e marea, esta voráxine que nos devora, esta ansiedade por telo todo, por abarcar o inabarcable, por controlar o incontrolable, por non perderse nada deste atractivo mundo da tecnoloxía?





Os ximnasios cheos de xente falan de certo grao de toma de conciencia. E tamén as persoas correndo nos parques, facendo footing pola mañán, buscando lugares paradisíacos para os longos fins de semana e para as súas vacacións.


Pero, ¿será suficiente? ¿Ou haberá que facer un cuestionamento máis profundo que implique un cambio interno realmente transformador?

"¿Qué é esta vida cando, cheos de cautela, non temos tempo de deternos e contemplar?", di un poema de William Henry Davies.


Non se trata de vivir fora deste tempo tan prodixioso. Trataríase, máis ben, de que as cousas non xiren tolamente, de encontrar un eixe, un equilibrio que evite a vertixe; de avanzar dentro dun mesmo cun entusiasmo e un tesón idénticos aos que usamos para acceder aos progresos de fora.




Simplemente, encontrando unha serenidade que nos é propia, esencialmente nosa. Esta serenidade existe, é, aparece e xurde con naturalidade cando estamos en silencio, mirando un atardecer ou o ceo estrelado.


Cando nos permitimos deixar de lado as especulacións da mente e abrir o noso corazón.

Alina Diaconú é escritora. O seu libro máis recente é Intimidades do ser .

No hay comentarios: