sábado, 1 de noviembre de 2008

O ESTUDANTE E O ALBANEL por J.J. Saborido



Probablemente eu sexa dos poucos ex-alumnos do IES Praia Barraña que, a contragusto, lle tocou facer no instituto algunhas cousas apartadas do ámbito educativo. Podo contarvos algunhas, aínda que non vos ides a sentir partícipes en absoluto e pouco que comentar vai a ter. De tódolos xeitos, pensando o outro día sobre esto pareceume un tanto curioso, así que volo vou a contar.
Houbo un tempo no que, mentres os meus compañeiros ían á praia, eu facía cousas como transitar polo tellado do instituto. Estaba obrigado, non pensedes que o facía por pracer: estudante no inverno e peón de albanelería no verán. A época estival non lectiva na secundaria dos oitenta abarcaba catro meses enteiros para os estudantes que se libraban dos exames de suficiencia e de setembro. O meu pai, que era un home estricto e de peculiares ideas, pensaba que ése era un tempo excesivo para terme solo ó meu libre albedrío. A saber qué tipo de cousas se me podería ocorrer facer en catro longos e ociosos meses. Decidiu non darse a oportunidade de descobre-lo, e tódolos veráns me enrolaba na súa pequena empresa para que surtira de ladrillos e argamasa ós enladrilladores, ou que lles levase pedras ós levantadores de muros, ou para axudar no que fose. Non había motivación económica nesta obrigación, era simplemente unha maneira de manterme ocupado. O termo vacacións aínda non penetrara no vocabulario efectivo de todos. Como é natural, durante eses veráns eu ía descontando con ansia un a un os días que faltaban para a chegada de outubro e o novo curso: os sacos de cemento e os ladrillos pesaban moito mais que o lapis e o libro. Sentarse a ler sempre sería mais descansado que cargar con argamasa, e a suavidade do bolígrafo contrastaba ca áspera superficie do barro cocido.
No verán do 1985, creo recordar, a ironía do destino levoume a traballar no propio instituto. O tellado tiña defectos e había que reparalo. Ademais, a especie de galería acristalada que cubría as escaleiras non estaba suficientemente impermeabilizada, e a maior parte das persianas das aulas estaban estropeadas. Ese verán canseime de abrir caixas de persianas e reparalas, aula por aula. De boa gana me houbera escapado á praia cercana, pero éramos poucos obreiros e a miña ausencia notaríase sen remedio. No tellado pegábamos tela asfáltica nas ardorosas horas do día en que hoxe se recomenda permanecer á sombra; recolocábamos tellas e limpábamos canalóns. A baixante do tellado terminaba no canalón, e despois do canalón había un pequeno tabique de aproximadamente medio metro de alto por dez centímetros de ancho. A adolescencia sempre é unha época un pouco temeraria, especialmente para os poldriños desbocados, e eu paseábame tranquilamente por encima dese tabique sen ningún tipo de protección. Un paseo por unha superficie de dez centímetros de anchura no tellado co desnivel ata o chan directamente ó lado. Hoxe en día paréceme unha tolería, pero daquela eu facíao con total naturalidade, e non era o único. Por outra banda, ¿acordádesvos das fotos de aqueles nativos americanos, inmunes á vértixe, comendo o bocadillo sentados nas vigas dos rascaceos neoiorquinos en construcción?, pois eu o mesmo pero a unha escala moito mais reducida, obviamente.
Non foi o IES Praia Barraña o único centro educativo de Boiro no que traballei nos veráns dos oitenta. No antigo colexio Francisco Franco cheguei a distribuír boas cantidades de ladrillos e argamasa para levantar tabiques internos e novas aulas. Este tipo de actividade estival, sen embargo, non me animaba a aplicarme mais nos estudos do inverno, simplemente me fastidiaba o verán.
O meu pai quería verme un día feito un arquitecto que se tivera forxado desde tenra idade nas tarefas básicas da albanelería, pero a excesiva e prematura exposición ós rigores dese tipo de traballo supuxo ó fin un obstáculo. En todo caso, o obstáculo definitivo veu da man dun libro de Isaac Asimov (no sólo escribía ciencia ficción) que atopei na biblioteca do instituto. O libro titulábase na súa versión castelá Introducción a la Ciencia, e no índice do primeiro volumen puiden ver que o primeiro capítulo empezaba por cousas como El tamaño del Universo, Nacimiento del Universo, Nacimiento y formación del Sistema Solar, Muerte del Sol… Isto, xunto ca famosa serie divulgativa de televisión Cosmos, de Carl Sagan, fixo que a arquitectura nunca fora para min nin sequera unha opción.
Ahora que traballo á sombra e con calefacción, sigo acordándome de vez en cando dos obreros que desempeñan o seu oficio á intemperie nos rigores do inverno, moitas veces á choiva e con temperaturas baixo cero, ou no calor abrasador do verán cando outros se tumban un pouco a dormi-la siesta ata que refresca ou traballan en salas climatizadas. Penso nos mariñeiros que pasan tempadas no barco, zarandeados polo mal tempo, tratando de captura-lo bacalo que despois botamos no prato, ou mesmo escapando de piratas somalíes. Tódo-los oficios son importantes, pero uns son mais duros que outros, iso hai que recoñecelo.

Juan J. Saborido.



14 comentarios:

Anónimo dijo...

É a segunda vez que che leo con agrado.Hai moito sentimento e moita verdade na túa forma de expresarte...e penso que aínda segue a ser a realidade dalgúns rapaces...pero non todos se enchen de ganas de saber...e perden a ilusión.:-)))
Manuela.

Anónimo dijo...

Gracias compañeiro.
O que nos contas para mín non era descoñecido.
Anímote a que segas escribindo con esa sensibilidade.
Saúdos a todos.

Anónimo dijo...

A mín tamén gustoume o teu relato.

E maná ¿tocará o de Manuela? Estou ansioso por leelo.

Anónimo dijo...

¿Alguen recorda unha obra de teatro que escribiu Montse Sanmartín no 86? Representámola nas letras galegas daquel ano. Estaría ben transcribila se alguen a conserva porque iba do reencontro da xente de esa clase 20 anos despois...

Anónimo dijo...

Felicidades, Saborido. Por un momento conseguistes que me trasladara a una das miñas esceas de cine favoritas: ó teito do cárcere de "Cadena Perpetua" na escea en que Tim Robbins e Morgan Freeman con outro grupo de presos empichan as terrazas baixo un sol implacable a cambio de poder contemplar o horizonte. Ata a min, que non me gusta a cervexa, me apetece beber unha pilsen cada vez que a vexo.
Aparte désto, tamén me sentin identificado contigo porque me tocou limpar autobuses durante moitos veráns. Asegúroche que, cando levaban unhas horas ó sol, era o máis parecido a traballar dentro dunha sauna. Por certo, 25 anos despois, eu sigo limpando autobuses a menudo. Saúdos. CARLOS

Anónimo dijo...

Non sabia das tuas dotes de albañil, pero claro xa ven da familia, e nos veráns os nosos pais nos mantiñan a todos ocupados, a que non vendimaba, tocaballe o millo, ou a min que antes de ir para a praia habia que lixar a madeira das ventas para logo barnizar.
Tamén e ben curioso que che tocase o instituto.
un saúdo.

Anónimo dijo...

Hoxe Saborido debes por un lado agradecerlle a teu pai esos conocementos que tes de albañilería que nunca sobran e que por outra banda che axudaron a tomar outro camiño na vida no que todos sabemos que eres unha persoaxe destacada. Quizás non poidas lembrar días de divertimento na praia cos compañeiros pero aprendeches a saber que o que algo quere ten que súar para poder conseguilo. Esto é o que falla hoxe en día cos rapaces danlles todo feito e non saben valorar nin apreciar nada

Anónimo dijo...

"Cadea perpetua" é tamén unha das miñas favoritas, Carlos. E a escea esa do tellado e das que che fai ter sede no mesmo cine.
Bo fin de semana.

Anónimo dijo...

J.J., espero que agora goces nos teus veráns os días de praia coa túa familia, telo merecido.

Mary, recorda que nos tiñas prometido para hoxe tamén un relato de Manuela.

Anónimo dijo...

Manuela procura non fallar co teu relato.Hai tanta expectacion que coma non triunfes vas coller unha depresion morrocotuda

Anónimo dijo...

Mary, qué é o que pasa co artigo de Manuela? Polo que dixestes o outro día xa o tes para colgalo. Iba para onte, logo para hoxe; e nada de nada. sigues sin poñelo.

Anónimo dijo...

A verdade é que estou atemorizada...non sei por qué hai tanta expectación...e claro dame medo a resposta....se non é o que se espera ( e creo que ninguén pensa que o relato sea como é
:-(((( )vanme crucificar....
:-))) a culpa de que non saíra antes foi miña. E simplemente é unha anecdota desas que me gusta contar á miña maneira sen máis pretensións...sen máis...cando saia espero que vos guste e senon...sintoo moito...:)))
Un saúdo para todos.
Manuela.

Anónimo dijo...

Publicade xa o relato de Manuela, e que vaia tomando nota Anca a ver se se anima a escribir el outro. SAUDOS A TODOS

Anónimo dijo...

Unha vez oínlle dicir a alguén do Cabo: "Ese rapás de Saborido moi listo é, xa cando era pequeno quedaba a mirar para as posas...".
Estou moi orgullosa de que un paisano meu lle vaia tan ben.
Por certo, a min tamén me gustou moito esa peli que dá sede.